امروزه سازمان‌ها برای آنکه در محیط رقابتی از سایر رقبا عقب نمانند، ناگزیر به استفاده و اجرای تحول دیجیتال در سازمان خود هستند؛ اما یکی از مهمترین ابهاماتی که در این زمینه وجود دارد درک درست مفهوم تحول دیجیتال در سازمان است. تحول دیجیتال، تحول عمیق فعالیت‌های تجاری، فرآیندها، فناوری‌ها و مدل‌ها برای قدرت نفوذ کامل و استفاده از فرصت‌ها و تغییرات از طریق ترکیبی از فناوری‌های دیجیتال است.
1- تعریف تحول دیجیتال
به عبارتی دیگر تحول دیجیتال، یک تغییر فرهنگی، سازمانی و عملیاتی در یک صنعت، سازمان یا اکوسیستم از طریق یکپارچه‌سازی هوشمندانه فن‌آوری‌های دیجیتال، فرآیندها و شایستگی‌های در تمام سطوح و عملکردی همگرا در یک مسیر استراتژیک مشخص می‌باشد. درواقع تحول دیجیتال تبدیل عمیق فعالیت‌های تجاری و سازمانی، فرآیندها، توانمندی‌ها و مدل‌ها برای بهره‌برداری کامل از تغییرات و فرصت‌ها با ترکیب نمودن آن‌ها با فن‌آوری‌های دیجیتال می‌باشد که البته این مسیر نیاز به یک نقشه استراتژیک و یا نقشه راه تحول دیجیتال دارد که در آن اولویت‌ها بر اساس شرایط کنونی و نگاه به آینده انتخاب‌شده است. با وجود تنوع تعریف ها در مورد تحول دیجیتال، یک محور مشترک در همه تعریف‌ها وجود دارد: تحول دیجیتال یک بحث سازمانی است.
کارشناسان اعتقاد دارند آينده جهان از مسیر نسل چهارم تکنولوژي می‌گذرد و از تحول ديجیتال به عنوان يک تغییر شگرف ساختاري در عملکرد سازمان‌ها با محوريت فناوري‌هاي تحول‌آفرين صحبت می‌کنند و موضوعاتی مثل هوش مصنوعی، اينترنت اشیا، واقعیت مجازي، رايانش ابري، اپلیکیشن‌هاي موبايل، رسانه‌هاي اجتماعی، تحلیل هوشمند داده و بلاكچین از مهمترين فناوري‌هاي تحول‌آفرينی هستند که در اين حوزه قرار می‌گیرد. سازمان‌ها از طريق فناوري‌هاي ديجیتال به دنبال خلق وطراحی استراتژي داده محور هستند و چارچوب تحول ديجیتال شامل تکنولوژي، مزيت رقابتی و مشارکت مشتريان، نوآوري چابک، ظرفیت‌هاي ديجیتال، انطباق کسب و کار، مشارکت کارکنان و فرهنگ سازمانی و استراتژي کسب و کار ديجیتال است.درواقع استفاده ازتکنولوژي نسل چهارم باعث تغییر بنیادين در مدل‌هاي کسب و کار و فرآيندهاي عملیاتی می شود و همچنین ارائه ارزش به مشتريان را تغییر می‌دهد. به قول دکتر جرج وسترمن استاد دانشگاه MIT تحول ديجیتال مانند تبديل کرم ابريشمِ سازمان به پروانه است و نه تبديل آن به تنها يک کرم ابريشم سريعتر و به جاي اينکه يک چالش فناورانه باشد بیشتر يک چالش انسانی است و به حیطه فرهنگ و مهارت افراد بر می گردد.
تحول ديجیتال تغییري همه جانبه در ارکان مختلف يک سازمان است؛ بايد تغییراتی در ارکان مختلف يک سازمان به وجود آيد تا بتوان گفت که آن سازمان به سمت ديجیتالی شدن در حال حرکت است. از جمله ارکان و محورهاي اين تحول می‌توان به تصمیم‌گیري و شناخت مشتريان به شیوه داده-محور اشاره کرد؛ در اين نقطه عطف، نگاه سازمان از محصول-محوري به مشتري-محوري تغییر می‌کند و برنامه‌ريزي‌ها و تولیدات بر اساس نیازمندي مشتري انجام می‌شود. محور ديگري که تحول ديجیتال را رقم می‌زند، شیوه کسب وکار سازمان است؛ هر چه مدل‌هاي کسب‌وکار يک سازمان بیشتر مبتنی بر مشارکت با ساير بازيگران و برخاسته از نوآوري باشد، همنوايی بیشتري با اقتصاد ديجیتال دارد. به همین صورت، تغییرات و نقاط عطف ديگري نیز بايد در لايه‌هاي مختلف رخ دهد تا بتوان گفت که يک سازمان در حال تحول دیجیتال است.
از طرف دیگر، نفوذ گستردة فناوري‌هاي ديجیتالی درزندگی روزمره انسان‌ها سبب بوجود آمدن تغییرات گسترده درسبک زندگی مردم امروزی گرديده است.
2- ابعاد تحول دیجیتال
تحول دیجیتال مفهوم بزرگی است و زمانی که از آن صحبت می‌شود شامل مضامین متنوع با سطوح دقت متفاوت است. تحول دیجیتال برای برخی سازمان‌ها یک عملیات ساده و روتین است و برای برخی حوزه‌ها به معنی درگیری در فرآیندهای پیچده و مبهم است. به منظور تبیین دقیق‌تر محدوده تحول دیجیتال؛ مطابق با شکل (1) چهار حوزه اصلی برای این تغییر عنوان می‌شود. در ادامه هر حوزه به تفکیک بررسی می‌شود.
- تحول در فرآیندهای سازمانی
تحول فرآیند شامل استفاده از فناوری های دیجیتال برای خودکارسازی (automation) یا بهبود فرآیندهای کسب‌وکاری موجود است. این می‌تواند شامل هر چیزی از ورود خودکار داده‌ها گرفته تا پیاده‌سازی هوش مصنوعی با هدف ساده‌سازی تصمیم‌گیری باشد. برای مثال استفاده از بسترهای موبایل بانک و اینترنت بانک جهت ارائه خدمات بانکی یکی از تحولات مهم فرآیندهای بانکی در دهه گذشته است.
- تحول در مدل کسب‌وکار
دنیای امروز کسب و کار با سرعتی شگرف در حال تغییر است و شرکت ها متوجه شده اند که باید با آن تغییر کنند. تحول فرآیند بر حوزه‌های محدودی از کسب‌وکار متمرکز است، در حالی که تحول مدل کسب‌وکار به دنبال به کارگیری تحولات دیجیتالی به منظور خلق ارزش جدید در صنعت مورد نظر است. برای مثال ایده خدمات تاکسی آنلاین یک تحول مدل کسب‌وکار جدید در حوزه خدمات حمل و نقل درون شهری است که بر پایه توسعه فناوری شکل گرفته است.
- تحول در دامنه کسب‌وکار
تغییر حوزه فعالیت یکی از مهمترین فرصت‌های رشد برای سازمان‌ها است؛ زمانی که یک کسب‌وکار با اتکا به پیشران‌های فناوری در یک صنعت جدید نقش آفرینی می‌کند، تحول در دامنه کسب‌وکار اتفاق افتاده است. برای مثال حضور شرک اسنپ در صنعت خرده فروشی یک تغییر در دامنه کسب‌وکار محسوب می‌شود.
- تحول فرهنگی و سازمانی
بازتعریف ذهنیت‌ها، فرآیندها، استعدادها و قابلیت‌های سازمان برای دنیای دیجیتال همیشه برای دستیابی به تحول دیجیتال بلندمدت برای هر صنعتی مورد نیاز است. موفق‌ترین شرکت‌ها تشخیص می‌دهند که تحول دیجیتال نیازمند یک گردش کار انعطاف‌پذیر، فرآیند تصمیم‌گیری غیرمتمرکز و تاب آوری بیشتر نسبت به اکوسیستم‌های مختلف کسب‌وکاری است.
نظر بگذارید